2023 Yılı Yatırım Programı Yayımlandı
Program için tıklayınız…
– Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasını taşıyan 2023 Yılı Yatırım Programı Resmi Gazete’de yayımlandı
2023 Yılı Yatırım Programının Kabulü ve Uygulanmasına Dair Cumhurbaşkanı Kararı 15.01.2023 tarihli ve 32074 birinci mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı. 2023 Yılı Yatırım Programında merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kuruluşlar, Kamu İktisadi Teşebbüsleri, özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar, döner sermayeli kuruluşlar ve sosyal güvenlik kuruluşlarının projeleri yer almaktadır. Mahalli idarelerin ise yalnızca dış kredi ile finanse edilen projelerine programda yer verilmektedir.
2023 Yılı Yatırım Programı hazırlıklarında 11. Kalkınma Planında yer alan temel politikalar, 2023-2025 dönemi Orta Vadeli Programda yer alan politika ve öncelikler ile bütçe büyüklükleri dikkate alınmıştır.
Yatırım Programında 11. Kalkınma Planı öncelikli sektörlerine yönelik kamu yatırımları öne çıkmaktadır.
Proje bazında ödenek teklif ve tahsislerinde, devam eden projelerden en kısa sürede tamamlanabilecek projelere, yeni projelerde azami oranda seçici olunarak, ekonomik ve sosyal katkısı en yüksek ve acil hizmet ihtiyacını karşılayabilecek yatırımlara öncelik verilmiştir.
– 2023 yılında Yatırım Programında yer alan 3.546 adedi ana proje olmak üzere 10.915 adet projeye toplam 454,2 milyar TL ödenek tahsis edilmiştir.
2023 yılı Yatırım Programında kamu kurumları tarafından yürütülecek projelerin toplam tutarı yaklaşık 4,1 trilyon TL olup söz konusu projelere tahsis edilen toplam ödenek miktarı 454,2 milyar TL’dir.
Program kapsamında 2023 yılında 3.546 adedi ana proje olmak üzere toplam 10.915 adet proje yürütülmesi öngörülmektedir.
2022 yılında 5.086 adet projenin öngördüğü yatırımlar tamamlanmış olup 2023 Yılı Yatırım Programına 3.607 adet yeni proje dahil edilmiştir. Bu projelerin 978 adedi çok yıllık, 2.629 adedi ise tek yıllık projedir.
2023 yılında Yatırım Programı kapsamında öngörülen 454,2 milyar TL’lik yatırımın yüzde 62,2’sinin Merkezi Yönetim Bütçesi kapsamındaki kuruluşlar, yüzde 36’sının KİT ve Özelleştirme Kapsamındaki Kuruluşlar, yüzde 1,8’inin ise Döner Sermayeli Kuruluşlar ve Sosyal Güvenlik Kuruluşları tarafından gerçekleştirilmesi programlanmıştır.
– Yatırım Programında ödenek tutarı itibarıyla en yüksek payları yüzde 26,8 ile ulaştırma-haberleşme sektörü ve yüzde 17,4 ile madencilik sektörü yatırımları almıştır.
2023 Yılı Yatırım Programı kapsamındaki 454,2 milyar TL’lik yatırım ödeneğinden en yüksek payı yüzde 26,8 ile ulaştırma-haberleşme sektörü yatırımları almış olup bunu yüzde 17,4 ile madencilik, yüzde 13,5 ile eğitim, yüzde 9,8 ile enerji, yüzde 9,6 ile tarım, yüzde 8,6 ile sağlık sektörü yatırımları takip etmektedir. İmalat, turizm, konut, içmesuyu ve kanalizasyon, teknolojik araştırma, çevre gibi diğer sektörlerin toplam payı ise yüzde 14,3 olarak öngörülmüştür.
Merkezi Yönetim Bütçesi kapsamındaki kuruluşlardan en fazla yatırım ödeneği tahsis edilen kuruluşlar 45,2 milyar TL ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, 39,4 milyar TL ile Milli Eğitim Bakanlığı, 37,7 milyar TL ile Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, 37 milyar TL ile Karayolları Genel Müdürlüğü ve 32,7 milyar TL ile Sağlık Bakanlığı olmuştur.
KİT’lerde en fazla ödenek tahsis edilen kuruluşlar ise 76,6 milyar TL ile TPAO Genel Müdürlüğü, 28,3 milyar TL ile TCDD Genel Müdürlüğü, 17,1 milyar TL ile TEİAŞ Genel Müdürlüğü ve 14,3 milyar TL ile BOTAŞ Genel Müdürlüğü olarak programlanmıştır.
Yatırım Programında ulaştırma sektörü yatırımları için yüzde 145 artışla 121,7 milyar TL ödenek tahsis edilmiştir. Ulaştırma yatırımları kapsamında Ankara-Sivas Yüksek Hızlı Tren projesi ile iki önemli şehir arasında seyahat süresinin iki saate düşürülmesini teminen yaklaşık 2,4 milyar TL, Ankara ile İzmir arasında yük ve yolcu taşımacılığının sağlanması amacıyla Ankara-İzmir Yüksek Standartlı Demiryolu projesine 4,4 milyar TL ödenek ayrılmıştır. Güney aksında yük ve yolcu taşımacılığında önemli bir paya sahip olacak Adana-Osmaniye-Gaziantep Yüksek Standartlı Demiryolu projesine yaklaşık ise 3,7 milyar TL ödenek sağlanmıştır. Kentiçi ulaşımda Gayrettepe-İstanbul Yeni Havalimanı Metro Hattı, AKM-Gar-Kızılay Metro Hattı, Başakşehir-Kayaşehir Metro Hattı, Halkalı-İstanbul Yeni Havalimanı Metro Hattı büyük projeler olarak ön plana çıkmaktadır. Ulaştırma yatırımları çerçevesinde ayrıca, Kayseri Havalimanı Terminal Binası ve Apron Yapımı ile Malatya Havalimanı Yeni Terminal Binası ve Mütemmim Tesisleri Yapımı için yeterli ödenek tahsis edilmiştir.
2023 yılında madenciliğe yüzde 239 artışla 78,9 milyar TL, enerjiye yüzde 87 artışla 44,6 milyar TL ödenek ayrılmış olup sektörde projeler bazında önemli gelişmelerin kaydedilmesi beklenmektedir. Karadeniz’de keşfedilen 710 milyar m3’lük doğal gazın ilk olarak 2023 yılında halkımızın hizmetine sunulması amacıyla yürütülen Sakarya Doğal Gaz Sahası Geliştirme Projesi’nde çalışmalara hızla devam edilmekte olup projeye 55,4 milyar TL ödenek tahsis edilmiştir. Ülkemizin doğal gaz arz güvenliği açısından kritik öneme sahip olan ve 2022 yılı sonunda hizmete alınan Kuzey Marmara Doğal Gaz Depolama Tevsii Projesinde kalan işlerin tamamlanabilmesi ile 2025 yılında devreye alınması öngörülen Tuz Gölü Doğal Gaz Yeraltı Depolama Projesinde yapım çalışmalarının yürütülebilmesi amacıyla yaklaşık 5,2 milyar TL ödenek tahsis edilmiştir.
Eğitim sektöründe, bireylerin kişilik ve kabiliyetlerinin geliştirilmesi, toplumun her kesiminin kaliteli eğitime eşit şartlarda erişmesi, 21. yüzyıl becerilerine sahip öğrencilerin yetiştirilmesi, okul öncesi eğitime erişimin artırılması ve öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin mesleki gelişimlerinin desteklenmesi için temel eğitim yatırımlarına 2023 yılında yüzde 164 artışla 39,2 milyar TL ödenek tahsis edilmiştir. Güvenli eğitim ortamlarının oluşması, beşeri sermayenin ekonominin ihtiyaçlarıyla uyumlu bir şekilde geliştirilmesi ve dezavantajlı okulların desteklenerek eğitimin her kademesinde niteliğin artırılması için başlatılan Ortaöğretimde 10.000 Okul Projesine 4 milyar TL, Köy Yaşam Merkezleri Projesine ise 1 milyar TL ödenek ayrılmıştır.
Tarım sektörüne 2023 yılında yüzde 134 artışla toplam 43,6 milyar TL ödenek tahsis edilmiştir. Bu kapsamda, DSİ’nin Türkiye genelinde devam eden yatırımları için 2023 yılında yüzde 105 artışla toplam 37,7 milyar TL ödenek tahsis edilmiştir. Tarımsal sulama yatırımlarına tahsis edilen 22,1 milyar TL ödenekle yaklaşık 191 bin hektar alanın sulamaya açılması planlanmaktadır. Ayrıca taşkın koruma projelerine de 6,5 milyar TL ödenek ayrılmıştır. İklim değişikliği ve nüfus artışına bağlı olarak belediye teşkilatı olan yerleşim yerlerinin artan içme suyu ihtiyacının karşılanması için ise 4,3 milyar TL ödenek ayrılmıştır.
Diğer taraftan, Orman Genel Müdürlüğüne 2023 yılında orman yangınlarıyla mücadele kapsamında 1,2 milyar TL ödenek tahsis edilmiş olup, bu çerçevede 20 adet küçük yangın tanker uçağı, 5 adet yangın söndürme uçağı ve 10 adet su atar genel maksat helikopter alımı çalışmaları yürütülecektir. İklim değişikliğinin ormanlar üzerindeki etkisinin en aza indirilmesi, potansiyel yangın bölgelerinde veya yanan alanlarda karbon yutak alanlarının oluşturulması, yangına dirençli ormanların tesisine yönelik çalışmaların yürütülmesi amacıyla yaklaşık 6,4 milyar TL tutarına sahip İklime Dirençli Ormancılık Projesi uygulamaya konulacaktır.
Sağlık sektöründe fiziki altyapı, hizmete erişim ve hizmet kalitesinde sağlanan ilerlemenin daha da geliştirilmesi ve bölgesel farklılıkların azaltılması amacıyla Sağlık Bakanlığına yüzde 119 artışla tahsis edilen 32,7 milyar TL ile 2023 yılında 8.000 yatak ve 230 ünit hizmete alınacaktır. Ayrıca, 14.950 yatak kapasiteli 12 adet şehir hastanesinin yapımına devam edilecektir.
Adalet hizmetleri sektöründe etkinliğin artırılması amacıyla 2023 yılı yatırım ödeneği yüzde 178 artışla 11,7 milyar TL olarak tahsis edilmiştir.
Yatırımcı ve girişimcilere daha fazla yatırım yeri oluşturmak, üretim ve istihdamı artırmak amacıyla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen Organize Sanayi Bölgesi projeleri için yüzde 314 artışla 3,2 milyar TL, Küçük Sanayi Sitesi projeleri için ise yüzde 182 artışla 1,5 milyar TL ödenek sağlanmıştır.
Ülkemizin Ar-Ge ve yenilik kapasitesinin artırılmasına yönelik 2023 yılında TÜBİTAK Ar-Ge destek programlarına ve enstitülerine yüzde 121 artışla 7,2 milyar TL ödenek tahsis edilmiştir. Ayrıca yükseköğretimde kalitenin artırılması, fiziki imkanların geliştirilmesi, sağlık altyapısının iyileştirilmesi ve araştırma altyapısının güçlendirilmesine yönelik olarak üniversitelere yüzde 143 artışla 17 milyar TL yatırım ödeneği sağlanmıştır.
