İSEDAK (İSLAM İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI EKONOMİK VE TİCARİ İŞBİRLİĞİ DAİMİ KOMİTESİ)
OTUZSEKİZİNCİ BAKANLAR TOPLANTISI
28-29 Kasım 2022, İstanbul
38. İSEDAK Bakanlar Toplantısı 28-29 Kasım 2022 tarihlerinde İstanbul’da gerçekleştiriliyor.
Bakanlar Toplantısı 28 Kasım 2022 tarihinde Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip ERDOĞAN’ın açılış konuşmasıyla başladı. Sayın Cumhurbaşkanımızın ardından sırasıyla İİT Genel Sekreteri Hüseyin İbrahim TAHA, İslam İşbirliği Teşkilatı’na üye ülkelerin bulunduğu üç coğrafi bölge adına Suudi Arabistan, Nijerya ve Brunei Darussalam Heyet Başkanları konuşmalarını gerçekleştirdiler. Ayrıca, İslam Kalkınma Bankası Başkanı Sayın Muhammed Süleyman AL CASSIR ve Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Sayın Dr. Ali Taha KOÇ açılış oturumunda birer konuşma yaptılar. Toplantıda hazırlık çalışmaları tamamlanan İSEDAK Yüksek Düzeyli Dijital Dönüşüm Programının lansmanı da gerçekleştirildi.
Toplantının Bakanlar Çalışma ve Kapanış Oturumlarına Cumhurbaşkanı Yardımcımız Sayın Fuat OKTAY Başkanlık etmektedir. 38. İSEDAK Toplantısına; üye ülke heyetlerinin yanı sıra ilgili İİT kuruluşlarından ve uluslararası kuruluşlardan temsilciler katılım sağlamıştır.
İSEDAK’ın Bu Yılki Teması: “COVID-19 Salgınının Etkileri Doğrultusunda Sosyal Yardımların Etkili Şekilde Sağlanması ve Sosyoekonomik Güçlendirme”
COVID-19 pandemisi karşısında virüsün yayılımını önlemek için alınan tedbirler sonucunda küresel anlamda olumsuz ekonomik etkiler ortaya çıkmış ve bu durum yoksulluk sorununu daha da yaygınlaştırmıştır. Artan yoksulluk ve acil destek ihtiyacı karşısında birçok ülkede sosyal yardım programlarının kapsamı son yıllarda genişlemiş ve sosyal yardım harcamaları artmıştır.
Üye ülkeler arasında konu ile ilgili tecrübelerin paylaşılması ve işbirliği olanaklarının ele alınması amacıyla bu yılki İSEDAK Bakanlar Görüş Alışverişi Oturumu’nun teması “COVID-19 Salgınının Etkileri Doğrultusunda Sosyal Yardımların Etkili Şekilde Sağlanması ve Sosyoekonomik Güçlendirme” olarak belirlenmiştir.
Cumhurbaşkanı Yardımcımız Sayın Fuat OKTAY Başkanlığında gerçekleştirilen Bakanlar Görüş Alışverişi Oturumunda, Bakanlar, COVID-19 salgınıyla birlikte ortaya çıkan ihtiyaçlar doğrultusunda sosyal yardımların etkinliğinin artırılmasına yönelik olarak sosyal dayanışma mekanizmalarının çeşitliliğinin artırılması, ihtiyaç sahiplerinin doğru ve hızlı şekilde belirlenmesi, farklı programlar arasında mükerrerliğin önlenmesi, bu programların birlikte çalışabilirliğinin artırılması, başvuru süreçlerinin kolaylaştırılması ve verimli hale getirilmesi gibi hususlar üzerinde ülke deneyimleri paylaşılmış ve İslam Ülkeleri arasında bu konuda işbirliğini artırmaya yönelik neler yapılabileceği ele alınmıştır.
Bahse konu Oturumda Türkiye Ülke Raporu, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Sayın Derya YANIK tarafından sunulmuştur.
İSEDAK Kapsamında Önemli Program ve Projeler
• İİT Tercihli Ticaret Sistemi (TPS-OIC) Uygulanmaya Başladı
İSEDAK’ın İslam Ülkeleri arasında ticareti arttırmaya yönelik en önemli projesi olan ve uzun yıllardır gündemde yer alan İİT Üyesi Ülkeler arasında Tercihli Ticaret Sistemi (TPS-OIC) 1 Temmuz 2022 tarihinde fiilen işlerlik kazanmış ve Sistem uygulanmaya başlamıştır. Sistem kapsamında ilk ticaret, 29 Temmuz 2022 tarihinde Türkiye ile Ürdün arasında gerçekleştirilmiştir.
38. İSEDAK Bakanlar Toplantısı marjında 27 Kasım 2022 tarihinde, Ticaret Bakanlığımız ev sahipliğinde, 13 Ülkeden ve Körfez İşbirliği Konseyi Sekretaryası’ndan yetkili/üst düzey memurların katılımıyla bir Ticaret Müzakeresi Komitesi Toplantısı gerçekleştirilmiştir. Toplantıda, TPS-OIC’in uygulanmasında katılımcı ülkelerin karşılaştıkları hususlar değerlendirilmiş ve önümüzdeki dönemde yapılması gereken çalışmalar ele alınmıştır.
• İİT/İSEDAK 50 İslami Endeksi Uluslararası Yatırım Fonu Yerli/Yabancı Yatırımcıların Hizmetine Sunuldu
İİT Borsaları Forumu kapsamında Borsa İstanbul tarafından geliştirilen ve 19 üye ülkeden 50 pay senedini içeren İİT/İSEDAK 50 İslami Endeksi 2012 yılında hesaplanmaya ve yayınlanmaya başlamıştır.
BİST’in girişimleri ile Ziraat Portföy tarafından Endekse dayalı ve alım satıma konu olacak ürün geliştirme çalışmaları neticesinde 2020 yılında İİT/İSEDAK 50 İslami Endeksi Uluslararası Yatırım Fonu oluşturulmuştur.
Bahse konu Fon, 2 Ağustos 2022 tarihi itibariyle Türkiye Elektronik Fon Alım Satım Platformunda (TEFAS) işlem görmeye başlamış, böylece yurt içi ve yurt dışında tüm yatırımcıların kullanımına sunulmuştur.
38. İSEDAK Bakanlar Toplantısı marjında 29 Kasım 2022 tarihinde, Fon’un detaylı olarak tanıtılacağı “İslami Sermaye Piyasaları ve İİT İSEDAK 50 İslami Endeksi Fonu” konulu uluslararası bir panel düzenlenmiştir.
• İSEDAK Yüksek Düzeyli Dijital Girişimi/Programı Başlıyor
COVID-19 Pandemisinden sonra ivme kazanan ve küresel kalkınma gündeminin en önemli konularından biri haline gelen “Dijital Dönüşüm”, 37. İSEDAK Bakanlar Toplantısında alınan kararla İSEDAK’ın işbirliği alanlarına dahil edilmiştir.
Bu kapsamda, ilgili üye ülkelerin bu alanda ihtiyaç ve beklentilerini karşılamak üzere Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi, İSEDAK Koordinasyon Ofisi, ilgili üye ülkeler ile dijital dönüşüm programının oluşturulması için teknik çalışmaları tamamlamıştır.
27 Kasım 2022 tarihinde, İİT üyesi ülkelerin Dijital Dönüşüm alanından sorumlu en üst düzey yetkilileri ve İİT Kuruluşlarının temsilcileri bir araya gelmiştir.
Ayrıca, ülkeler arasında dijital dönüşüm alanında sürekli bir işbirliği platformu sağlayacak olan “İSEDAK Yüksek Düzeyli Dijital Dönüşüm Programı”nın lansmanı Sayın Cumhurbaşkanımızın yönettiği 38. İSEDAK Bakanlar Açılış Oturumunda gerçekleştirilmiştir.
• İSEDAK Bakanlar Toplantısında Kabul Edilen Politika Tavsiyeleri Hayata Geçiyor
İSEDAK Stratejisinin diğer önemli uygulama aracı olan İSEDAK Proje Finansman (İPF) Mekanizmasıyla, İSEDAK çatısı altında işbirliği için üye ülkelerin beşeri ve kurumsal kapasiteleri harekete geçirilmektedir. Söz konusu mekanizma ile üye ülkeler ve ilgili İİT Kuruluşlarının, İSEDAK Bakanlar Politika tavsiyelerinin hayata geçirilmesine yönelik projeleri finanse edilmektedir.
Programın kapsamında 2022 yılında getirilen yeniliklerle altyapı projelerine temel oluşturabilecek ihtiyaç analizi ve üye ülkeler arasında uzman değişimini de içeren tecrübe paylaşımı faaliyet tiplerine dahil edilmiştir. Ayrıca, çok ortaklı projelerin yanı sıra üye ülkelerden gelen talepler doğrultusunda ülkelere kendi ihtiyaçlarına yönelik proje ortağı olmadan proje uygulama imkanı getirilmiştir.
Bu çerçevede, 2014 yılından bu yana toplam 97 proje başarıyla uygulanmıştır. Bu yıl 20 proje uygulanmaktadır.
• İSEDAK Kudüs Programı
2020 yılında İSEDAK Koordinasyon Ofisi tarafından başlatılan İSEDAK Kudüs Programı ile Filistin’in ekonomik ve sosyal kalkınmasına katkı sunulması hedeflenmektedir. Programın ilk aşamasında, Kudüs’ün bir turizm destinasyonu olarak öneminin artırılması ve ulusal kültürel kimliğinin korunmasına katkıda bulunulması amaçlanmıştır.
Bu çerçevede İSEDAK Kudüs Programı kapsamında 2020 yılından bu yana 7 projeye destek verilmiştir. Programın kapsamı 2022 yılında daha da genişletilerek girişimcilik, istihdam, mikrofinans ve kobilerin geliştirilmesi alanları programa dahil edilmiştir. Bu kapsamda, Ekim ayı içerisinde yeni proje teklif çağrısına çıkılmıştır.
