İSEDAK (İSLAM İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI EKONOMİK VE TİCARİ İŞBİRLİĞİ DAİMİ KOMİTESİ)
OTUZYEDİNCİ BAKANLAR TOPLANTISI
24-25 Kasım 2021, İstanbul
İSEDAK’ın 37. Bakanlar Toplantısı 24-25 Kasım 2021 tarihlerinde İstanbul Kongre Merkezi’nde gerçekleştiriliyor.
Toplantı Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip ERDOĞAN’ın açılış video mesajı ile başladı. Sayın Cumhurbaşkanımızın adına Cumhurbaşkanı Yardımcımız Sayın Fuat OKTAY Oturuma Başkanlık yaptı.
Sayın OKTAY’ın konuşmasının ardından sırasıyla İİT Genel Sekreterliği görevine yeni başlayan Hüseyin İbrahim TAHA, İslam İşbirliği Teşkilatı’na üye ülkelerin bulunduğu üç coğrafi bölge adına Filistin, Suudi Arabistan, Nijerya ve Azerbaycan Heyet Başkanları, İslam Kalkınma Bankası Başkanı Sayın Muhammed Süleyman AL CASIR ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı ve İslam Ticaret, Sanayi ve Tarım Odası Başkan Yardımcısı Sayın Rifat HİSARCIKLIOĞLU birer konuşma yaptılar. Oturumda İİT Tercihli Ticaret Sistemi (TPS-OIC) tanımı ile, İİT/İSEDAK 50 İslami Endeksi ve İİT Tahkim Merkezi lansman töreni de gerçekleştirildi.
Toplantının öğleden sonraki Bakanlar Çalışma Oturumuna Cumhurbaşkanı Yardımcımız Sayın Fuat OKTAY başkanlık etmektedir.
İSEDAK İslam Dünyasının Kalkınma Meselelerine Çözüm Arıyor
İSEDAK, 57 üye ve 5 gözlemci ülkeyle Birleşmiş Milletler’den sonra en fazla üyeye sahip uluslararası kuruluş olarak, İslam Ülkelerinin kalkınma meselelerine çözüm arayan Bakanlar düzeyinde ana karar alma organıdır.
İSEDAK, 1984 yılından bu yana aralıksız olarak Bakanlar düzeyinde her yıl toplanarak üye ülkeler arasında ekonomik ve ticari işbirliğini geliştirmek amacıyla birçok önemli proje ve programı hayata geçirmiştir.
2013 yılında hayata geçen İSEDAK Stratejisi ile birlikte İSEDAK, kalkınma alanında bilginin üretilmesi ve yayılması, tecrübelerin paylaşılması ve üye ülkeler arasında politikaların yakınlaştırılmasını amaçlayan politika diyalog platformu olma niteliğini pekiştirmektedir.
İSEDAK’ın Bu Yılki Teması: “Mikro İşletmeler ile KOBİ’lerin Covid-19 Salgınına Karşı Desteklenmesinde İslami Finans’ın Rolü”
Ekonomilerin omurgası olan Mikro, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler Covid-19 salgının getirdiği kısıtlamalardan ötürü istihdam, üretim ve ciro kayıpları yaşamaktadır. Bu durum, KOBİ’lerin sayısının nüfusa oranı açısından dünya ortalamasına göre daha yüksek olan İslam İşbirliği Teşkilatı üye ülkeleri için çok daha önemli bir meseledir. Varlığa dayalı, faizin olmadığı ve sosyal dengeyi gözeten İslami Finans’ın pandemi ile mücadelede KOBİ’lerin finansal sürdürülebilirliğine olabilecek katkıları ve bu alanda ülkeler arasında işbirliği olankalarını ele almak ve konu ile ilgili farkındalığı artırmak amacıyla bu yılki İSEDAK Bakanlar Görüş Alışverişi Oturumunun konusu “Mikro İşletmeler ile KOBİ’lerin Covid-19 Salgınına Karşı Desteklenmesinde İslami Finans’ın Rolü” olarak belirlenmiştir.
Bakanlar Görüş Alışverişi Oturumunda, Bakanlar, COVID-19 salgınıyla birlikte gerek ekonomik ve teknolojik gerek sosyal yönleriyle birçok alana etkisi olan KOBİ’lerin İslami Finans ürünleri ve araçlarından yararlanmaları noktasında İslami Finans Kuruluşlarının çalışmaları, düzenleyici ve denetleyici organların rolü, bölgesel ve uluslararası işbirlikleri gibi başlıklarda ülke deneyimlerini paylaşacaklar ve İslam Ülkeleri arasında bu konuda işbirliğini artırmaya yönelik neler yapılabileceğini ele alacaklardır.
İSEDAK Kapsamında Önemli Program ve Projeler
- İİT Tahkim Merkezi Faaliyetlerine Başlıyor
Sayın Cumhurbaşkanımızın 13. İslam Zirvesinde yaptıkları konuşmada ifade ettikleri İİT Tahkim Merkezi kurulması önerisi hayata geçiriliyor. İİT Tahkim Merkezinin kurulmasına yönelik TOBB ile İslam Ticaret, Sanayi ve Tarım Odası (ICCIA) tarafından yürütülen teknik çalışmalar tamamlanmıştır. Merkezin yasal zeminini teşkil eden Ev Sahibi Ülke Anlaşması, 35. İSEDAK Bakanlar Oturumunda Sn. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip ERDOĞAN’ın riyasetinde imzalanmıştır.
İstanbul’da kurulan ve İİT Üyesi Ülkeler arasında hem ticari hem de yatırım uyuşmazlıklarının çözümlenebileceği bir platform olacak Merkez, ülkemiz açısından çok önemli bir kazanımdır.
- İİT Tercihli Ticaret Sistemi (TPS-OIC) Uygulamaya Geçiyor
İSEDAK’ın İslam Ülkeleri arasında ticareti arttırmaya yönelik en önemli projesi olan ve hukuki zemini tamamlanan İİT Üyesi Ülkeler arasında Tercihli Ticaret Sisteminin (TPS-OIC) fiilen işlerlik kazanması için son aşamaya gelindi.
- İSEDAK Bakanlar Toplantısında önerildiği üzere, Ticaret Müzakeresi Komitesi 1-2 Haziran 2021 tarihlerinde toplandı. Komite, Sistemin fiilen hayata geçirilmesine yönelik tarihi bir karar olarak 1 Temmuz 2022 tarihini TPS-OIC’in uygulama tarihi olarak kararlaştırdı. Katılımcı ülkelerden bu tarihe kadar ulusal düzenlemelerini tamamlamaları istendi. TPS-OIC’in uygulamaya geçmesi için gerekli son hazırlıklar yapılıyor.
- İİT İSEDAK 50 İslami Endeksi
İİT Borsaları Forumu kapsamında Borsa İstanbul tarafından geliştirilen ve 19 üye ülkeden 50 pay senedini içeren İİT İSEDAK 50 İslami Endeksi 2012 yılında hesaplanmaya ve yayınlanmaya başlanmıştır.
BİST’in girişimleri ile Ziraat Portföy tarafından Endekse dayalı ve alım satıma konu olacak ürün geliştirme çalışmaları kapsamında bir Fon kurulmuştur. İİT İSEDAK İslami Endeks Fonu’nun lansmanı 37. İSEDAK Toplantısı Açılış Oturumunda yapılmıştır.
İSEDAK’ta Çok Boyutlu Kalkınma Çabaları
1984 yılında Kazablanka’da gerçekleştirilen 4. İslam Zirve Konferansı’nda Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının İSEDAK Daimi Başkanlığını üstlenmesiyle faaliyetlerine başlayan İSEDAK, otuz yedi yıldır çalışmalarını kesintisiz sürdürmektedir.
57 üye ve 5 gözlemci ülkeyle Birleşmiş Milletler’den sonra en fazla üyeye sahip uluslararası platform olan İSEDAK, üye ülkeler arasındaki ticaretin finansmanı, yatırım ve ticaret sigortası, ticaret fuarları, özel sektör toplantıları, helal gıda standartları gibi üye ülkeler arasında ekonomik ve ticari işbirliğini geliştirmek için birçok önemli proje ve programı hayata geçirmiştir.
2013 yılında fiili işlerlik kazanan İSEDAK Stratejisi ile birlikte İSEDAK, İslam ülkeleri arasında 6 alanda (Ticaret, Tarım, Turizm, Ulaştırma, Yoksulluğun Azaltılması ve Mali İşbirliği) oluşturulan Çalışma Gruplarıyla, işbirliğinin geliştirilmesine, bilgi üretilmesine ve politikaların yakınlaştırılmasına zemin teşkil eden çok boyutlu uluslararası bir ekonomik işbirliği platformu olma misyonunu pekiştirmektedir.
İSEDAK Mali Destek Programları
- İSEDAK Bakanlar Toplantısında Kabul Edilen Politika Tavsiyeleri Hayata Geçiyor
İSEDAK Stratejisinin diğer önemli uygulama aracı olan İSEDAK Proje Finansman (İPF) Mekanizmasıyla, İSEDAK çatısı altında işbirliği için üye ülkelerin beşeri ve kurumsal kapasiteleri harekete geçirilmektedir. Söz konusu mekanizma ile üye ülkeler ve ilgili İİT Kuruluşlarının, İSEDAK Bakanlar Politika tavsiyelerinin uygulanmasına yönelik projeleri finanse edilmektedir. Bu çerçevede, 2014 yılından bu yana toplam 83 proje başarıyla uygulanmıştır. Bu yıl 25 proje uygulanmaktadır.
- COVID-19 Küresel Salgınının sebep olduğu olumsuz etkilerin azaltılması çabalarına destek veriliyor.
Tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19 pandemisi ile mücadelede üye ülkelere destek olmayı hedefleyen İSEDAK COVID Müdahale Programı hazırlıkları geçtiğimiz yıl hızlı bir şekilde tamamlanmış ve 2020 Ekim ayında ilk proje çağrısına çıkılmıştır. Programın ana amacı, pandeminin üye ülke ekonomileri üzerindeki olumsuz etkisinin hafifletilmesidir. Bu çerçevede ihtiyaç analizi çalışmaları, tecrübe paylaşımı ve üye ülkelerin ihtiyaç duyduğu mal ve hizmetin tedariki için mali destek sağlanması hedeflenmektedir.
Bu çerçevede 2021 yılı içerisinde COVID Müdahale Programı kapsamında 9 proje desteklenmektedir.
- Kudüs’ün ekonomik ve sosyal kalkınması için başlatılan İSEDAK Kudüs Programı devam ediyor.
2020 yılında İSEDAK Koordinasyon Ofisi tarafından başlatılan İSEDAK Kudüs Programı ile Filistin’in ekonomik ve sosyal kalkınmasına katkı sunulması hedeflenmektedir.
Programın ana hedefleri Kudüs’ün bir turizm destinasyonu olarak daha iyi tanıtımı, Kudüs’teki kültürel miras ile arkeolojik yapının korunmasına katkıda bulunulması, ulusal kültürel kimliğin ve turistik mimarinin rehabilitasyonunun sağlanması ile yerel ve ulusal ölçekte kurum ve kuruluşların kapasitesinin artırılmasıdır.
Bu çerçevede İSEDAK Kudüs Programı kapsamında bu yıl 6 proje desteklenmektedir.
